'Het vertrek van de mier' is een drieluik. De schrijver noemt het een roman, en er zit inderdaad veel ontwikkeling in. Ook anders dan bij de andere dierenboeken van Toon Tellegen (1941) ontbreken er plaatjes. In deel I pijnigt tot 44 keer toe telkens een al dan niet bestaand dier, waaronder alle vertrouwde, zich het hoofd over het vertrek van de mier naar 'de verte'. Ze raken stuk voor stuk in een onnavolgbaar prachtig beschreven verwarring of juist luciditeit. Er wordt gebluft, maar de sfeer is er een van: erg. In deel II, korter, zien we de mier onderweg naar die 'verte' waarvan aan het einde van het eerste deel voor de volgezogen lezer duidelijk is geworden wat die verte is. Alles draait in dit boek om de dood en de leegte en onhanteerbaarheid van de dood. Deel III zijn aantekeningen van de mier, op zoek naar houvast. 'Verte, ik vergeef u nooit', staat vlak voor het einde. Het slotwoord is 'enzovoort'. Een hele goeie Tellegen. Kleine druk, ruime bladspiegel.