Onze huidige samenleving is het product van doorgeschoten rationaliteit en efficiency, met funeste gevolgen voor menselijke waardigheid en vrijheid. Raoul Bauer wijt deze ontwikkeling aan de religieuze onthechting die de westerse mens dankzij de renaissance en verlichting heeft ondergaan. De oorsprong ligt volgens hem in de twaalfde eeuw toen de strijd tussen rede en geloof op het scherpst werd gevoerd tussen de filosoof Abelard en de mysticus Bernard van Clairvaux. Dit dispuut had een vruchtbare synthese kunnen opleveren, maar het onwrikbare godsbeeld van Bernard overwon. Deze gemiste kans vormt volgens de schrijver de geniale mislukking van de middeleeuwen. Zoals vaker stort Bauer een overdaad aan kerkgeleerden en theologie over de lezer uit, wat zonder voorkennis lastig te verteren is. De kerkhistorische benadering verhult ook geen moment de persoonlijke wens van de schrijver: een terugkeer naar een meer religieuze samenleving. Interessant, erudiet, maar moeilijk boek over geloof en rede tijdens de twaalfde-eeuwse renaissance. Wel een erg gekleurd beeld voor een historicus. Met notenapparaat.