In 2023 wist een internationaal onderzoeksteam, na jaren van
onderhandelingen en voorbereidingen, toestemming te krijgen voor een
diepgaand onderzoek naar een specifieke sectie van de Vaticaanse
Bibliotheek die normaal ontoegankelijk blijft voor buitenstaanders. Het
betrof een afgesloten ruimte, bekend onder de naam Secreta Divisionum,
waar documenten werden bewaard die mogelijk controversieel of
theologisch gevoelig waren voor de katholieke kerk. Deze sectie bevatte
oude geschriften die ooit waren uitgesloten van de Bijbelse canon en
andere documenten die theologische en filosofische opvattingen bevatten
die afweken van de katholieke leer. Bij het betreden van deze afgesloten
sectie werd het onderzoeksteam getroffen door de omvang en diversiteit
van de documenten. Enkele handgeschreven manuscripten waren verpakt
in zwaar, verweerd perkament en lagen onopgemerkt onder een laag stof
in donkere nissen en kasten. Het team werd begeleid door een ervaren
bibliothecaris, die toegang had tot de interne registers en catalogi. Deze
registers bleken onmisbaar in het vinden van relevante documenten:
sommige boeken waren met geheimzinnige symbolen gemarkeerd, wat
mogelijk duidde op de gevoeligheid van de inhoud. Andere teksten
bevonden zich in verborgen compartimenten, die werden geopend met een
speciaal mechanisme. Onder de ontdekkingen bevonden zich 14
manuscripten die het team niet herkende en die niet leken te behoren tot
de bekende canonieke Bijbelboeken. De titels van deze boeken waren
intrigerend en beloofden nieuwe inzichten te verschaffen. Deze
manuscripten, die met zorg en voorzichtigheid werden geopend, bleken in
goede staat te verkeren, ondanks de eeuwen die waren verstreken. Ze
waren geschreven in verschillende oude talen, zoals het Koinè-Grieks, het
Hebreeuws en het Aramees, met enkele passages in vroeg-Latijn. De
inhoud leek een mix te bevatten van historische verhalen, spirituele lessen,
profetieën en filosofische verhandelingen die tot dan toe onbekend waren.
Het team was zich terdege bewust van de gevoeligheid van de inhoud.
Sommige manuscripten leken verhalen en visioenen van Bijbelse figuren te
bevatten die sterk afweken van de bekende Bijbelteksten. Het boek met de
titel Genesis II: De Opkomst van het Volk suggereerde een vervolg op het
traditionele Genesis-verhaal, waarbij nieuwe clans en volken werden
geïntroduceerd die in de bestaande canon niet worden vermeld. Andere
boeken, zoals Het Lied van Maria Magdalena, leken poëtische en intieme
inzichten te geven in de relaties en ervaringen van prominente Bijbelse
personages. Het team besloot voorzichtig te werk te gaan bij de vertaling
van deze werken, omdat ze wisten dat hun ontdekking de wereld van de
theologie en Bijbelstudie mogelijk op zijn kop zou kunnen zetten. De
manuscripten werden eerst voorzichtig gescand en gefotografeerd om te
voorkomen dat het originele document door intensief gebruik zou
beschadigen. Daarna begon het vertaal- en analyseproces, waarbij het
team zich richtte op de oorspronkelijke context en symboliek van de
teksten.