De hoofdfiguur, Oliver Twist, wordt geboren in diepe armoede. Zijn moeder sterft kort na zijn geboorte en zijn vader is onbekend. Oliver belandt na acht jaar in een weeshuis te hebben gezeten in een zogenaamd armhuis. In het huis heerst een streng regime en men krijgt weinig te eten. Wanneer Oliver op een dag extra voedsel vraagt, wordt hij voor straf uit het werkhuis geplaatst en aangeboden als knecht bij een schoorsteenveger, maar komt uiteindelijk bij een begrafenisondernemer terecht. Die behandelt de jongen relatief goed, maar kan hem niet houden als hulpje omdat zijn vrouw, met wie hij in scheiding ligt, Oliver niet mag. Bovendien wordt Oliver het doelwit van pesterijen door de andere helper van Mr. Sowerberry, Noah Claypole. Op een dag gaat deze zover, dat Oliver zich niet meer kan beheersen en hem te lijf gaat. Mrs. Sowerberry kiest de kant van Noah en straft Oliver, die 's nachts besluit om weg te lopen. Na wat omzwervingen belandt hij in Londen. Daar ontmoet Oliver de jonge zakkenroller Jack Dawkins, die in de onderwereld van Londen beter bekend is als Artful Dodger. Hij biedt Oliver een maaltijd aan en stelt hem voor aan Fagin, die volgens Dodger iemand als Oliver goed kan gebruiken. Fagin is een oudere dief, die een bende van jeugdige zakkenrollers leidt. Oliver is eerst niet op de hoogte van Fagins criminele praktijken, tot hij op een dag wordt meegenomen door Dodger en een jongen genaamd Charley Bates om hen te helpen een slag te slaan. Dodger en Charley stelen voor Olivers neus de zakdoek van een oudere man, genaamd Mr. Brownlow. Zodra de drie jongens wegvluchten, wordt Oliver als enige gearresteerd. Een getuige verklaart echter dat Dodger de dief is, zodat Oliver wordt vrijgesproken.
Mr. Brownlow besluit de duidelijk zieke Oliver in huis te nemen...

Het boek werd gepubliceerd in 1838 en was vooral bedoeld als protest van Dickens tegen de wantoestanden in de victoriaanse samenleving. Kinderarbeid in de armenhuizen en de onderwereld waarin straatkinderen tot crimineel worden opgeleid spelen in het boek een grote rol. De hoofdpersoon, Oliver Twist, is een weesjongen door wiens ogen we het harde leven in Londen rond 1830 bekijken.