BEETHOVEN EN MAHLER

Auteur: Eveline Nikkels

TRADITIE IS NIET HEILIG

Hoe durft hij. Dit is ontheiliging. De muzikale wereld in Wenen leek op zijn grondvesten te schudden: Gustav Mahler had het aangedurfd de heilige noten van Beethovens Negende Symfonie van een ruimer jasje te voorzien.

Als een rode draad loopt de muziek van Beethoven door het leven van Gustav Mahler. Vanaf zijn eerste (huis) pianoconcerten tot en met de symfonie-uitvoeringen van zijn Beethoven in een nieuw jasje in New York volgen wij Mahler in zijn zoektocht naar de ideale Beethoven-interpretatie. Op zijn bureau stond een buste van zijn held en grote voorbeeld. Aan de gipsen gelaatstrekken viel niet af te lezen of hij het al dan niet eens was met wat Mahler met zijn muziek deed. Maar deze was vast overtuigd van zijn gelijk al kostte hem dat zijn positie als chef-dirigent, zowel in Wenen als in New York. Want Mahler was een lastig man,
zowel voor zichzelf als voor zijn orkesten. Wij zouden nu zeggen: hij had een kort lontje, maar primair gold voor hem de juiste weergave van de partituur die op de lessenaar stond, of het nu een compositie van hemzelf betrof of die van een van zijn collegas. Centraal staan de Beethovensymfonieën, waarbij er een keuze is gemaakt voor de Derde, de Vijfde, de Zesde en de Negende.

Wij kijken hoe het Beethoven verging bij het componeren en de introductie van zijn werk en kijken daarna naar diezelfde werken door de bril van Mahler en zijn tijd. Een belangrijk aspect hierbij is de broodwinning, want hoe kwamen beide componisten aan hun natje en droogje? Tenslotte zal er ook dieper worden
ingegaan op het effect dat Beethovens doofheid had op diens late werken en hoe Mahler daar een oplossing voor meende te hebben gevonden.